Als de krokodil boos wordt is een oordeel zo gevormd

Wat een asociaal gedrag, zag je die middelvinger. Hij schopt zo maar. Daar staat hij weer te schreeuwen. Dat kind is echt niet opgevoed. Een oordeel is zo gevormd.

Maar zouden het echt allemaal zulke slecht opgevoede, asociale kinderen zijn? Of zijn het kinderen die even de regie over hun mensenbrein kwijt zijn geraakt, waar de krokodil even de baas is? Eerder schreef ik een blog over hoe je reptielenbrein de baas kan worden. Dat werd veel gelezen. Toch wordt heel vaak de link in de praktijk nog niet gelegd. Op school, thuis, op de sport. 

We vinden al gauw iets van het gedrag zonder een poging te doen om te begrijpen waarom het kind dit gedrag laat zien, zonder te kijken wat er vooraf gegaan is aan dit gedrag. Er wordt een mening gegeven, een oordeel gevormd, een label geplakt en vaak wordt dit alles ook nog met anderen gedeeld. Maar overkomt het ons allemaal wel niet eens dat we iets doen waarvan we later dachten, dat is niet handig, dat had ik niet zo moeten aanpakken, dat had ik niet moeten zeggen of doen? 

Hebben we dan nodig dat andere mensen hun oordeel hebben, deze duidelijk uitspreken en dit delen? Of hebben we iets anders nodig? Hebben we even dat begrip nodig voor de reden achter dit gedrag, iemand die in het moment onze gevoelens erkent die leiden tot dit gedrag. Zien welke waarden er achter onze gevoelens zitten. Waarden die op dat moment met de voeten getreden worden. Waarden die belangrijk voor ons zijn maar geschoffeerd worden. 

Want dat is vaak de kern van ons gedrag. We hebben een bepaalde waarde, bijvoorbeeld eerlijkheid. Dat is belangrijk voor je kind, dingen moeten eerlijk gaan. Gebeurt dat niet dan wekt dat bepaalde gevoelens op, irritatie, boosheid, verdriet en uiteindelijk vaak onmacht. Die onmacht geeft een signaal aan je brein dat het niet veilig is, je reptielenbrein reageert daar op en veroorzaakt het gedrag dat we zien. Inderdaad gedrag dat we zien want we zijn niet ons gedrag. We zijn zoveel meer. 

Een oordeel is zo gevormd, een kind is zo in een hoek weggezet en beschadigd. En dat doordat we niet achter het gedrag kunnen kijken. Natuurlijk is niet ieder gedrag goed te keuren. Maar bedenk wat je zelf nodig zou hebben. Is het dat oordeel en die afkeurende blik van de ander? Het gevoel dat je iets verschrikkelijks hebt gedaan, de twijfel aan jezelf die dan van binnen aan je vreet en uiteindelijk leidt tot een negatief zelfbeeld? Want dat is vaak wat er in die kinderhoofdjes gebeurt. Ook zij weten achteraf wel dat hun gedrag niet handig was en hadden het liever anders aangepakt. Maar in het moment lukte het even niet, hadden ze even niet de tools om het anders te doen. Als daar dan nog een oordeel van een ander overheen komt wordt het nog groter voor het kind en wordt het boos op zichzelf, twijfelt aan zichzelf en vindt zichzelf uiteindelijk misschien wel heel stom. Is dat wat we met ons oordeel willen bereiken? 

Een kind dat niet handig gedrag laat zien heeft nodig dat iemand hem of haar even vasthoudt, even de ruimte geeft aan de emoties en deze erkent zodat ze er mogen zijn, een plekje krijgen en weer gaan. Want dan wordt je krokodil weer rustig, kun je weer nadenken en de situatie rustig oplossen. Dan waren al die oordelen en meningen niet nodig geweest. Dan hadden we ruimte gegeven aan elkaar en onze emoties en kinderen echt geleerd hoe je met moeilijke situaties in het leven omgaat in plaats van ze te beschadigen.